Bij Kromkommer hebben we het vaak over de strenge kwaliteitseisen voor groente en fruit. Maar het is lastig te bevatten wat die nu eigenlijk inhouden. Doordat AH hun Buitenbeentjes op tv in de spotlights zette én ze in de bonus waren, maakte Nederland afgelopen week massaal kennis met deze eisen. Een goed moment om eens dieper in die kwaliteitseisen te duiken. Want zijn die door AH als ‘lelijk’ bestempelde Buitenbeentjes paprika’s, appels en peertjes nu eigenlijk wel zo gek of is onze definitie van kwaliteit dat?
Op social media verwonderen mensen zich over de ‘lelijkheid’ van de buitenbeetjes.
Schoonheidswedstrijd
Groente en fruit wordt in Nederland verdeeld in klasse 1 en 2 (waar ook Buitenbeentjes onder vallen). Klasse 3 mag in Nederland alleen in de industrie gebruikt worden. In de supers wordt voornamelijk klasse 1 verkocht. Hiervoor gelden zeer strenge eisen die voor een groot deel gaan over de looks. Niet alleen op het gebied van vorm en kleur, maar bijvoorbeeld ook voor de hoeveelheid blos op een appel, de aanwezigheid, lengte of kleur van een steeltje, of de maat en rechtheid van een product. Deze kwaliteitseisen worden gehandhaafd door het KCB. De eisen zijn uitgebreid en voor een leek haast niet te begrijpen (om er een gevoel bij te krijgen, check deze blog van een inspecteur die net ‘de situatie’ heeft beoordeeld).
Gekke groente of gekke kwaliteitseisen?
Dat de bestaande kwaliteitseisen en de keuze voor perfectie (veel te) ver gaan, laten ook de prachtige Buitenbeentjes zien. Het ‘afwijkende’ aan deze producten is voor de consument amper te zien. Toch vallen ze in klasse 2, die nu soms niet verder komen dan de markt, Turkse groentewinkels, veevoer of de biovergister. En die op de markt verkocht worden voor een lagere prijs.
We hebben de paprika’s even als voorbeeldje genomen. Hieronder zie je links een klasse 1 paprika en rechts een klasse 2 paprika (Buitenbeentje). Het verschil is zichtbaar; het Buitenbeentje is wat kleiner en heeft geen steeltje. Maar lelijk? Dat kun je echt niet stellen. Sterker nog, door de meeste mensen zou het verschil amper waargenomen worden. Toch wordt op basis van deze criteria bepaald dat deze niet mooi genoeg is voor het schap.
Het kromme is dat een deel van de gekke groente dus eigenlijk niet eens zo gek is, maar wel in dat hokje gestopt wordt door een achterhaalde definitie van kwaliteit. Met het oog op de enorme verspilling van groente en fruit, is een indeling gefocust op perfecte looks niet meer houdbaar. Want wat zijn perfecte looks eigenlijk? De natuur maakt tenslotte voor ieder wat wils.
Tijd voor een nieuwe definitie van kwaliteit
Dus paprika’s met en zonder steeltje, groot en klein samen in een bak. Ben je alleen? Dan neem je een kleintje. Kook je voor meer mensen? Dan neem je een grote. En de prijs wordt dan bepaald door het gewicht. Hetzelfde kan toegepast worden op appels en peren. De kleintjes zijn fijn voor de kids en niet iedereen geeft om een perfect blosje op appelwangetjes. Kromme en rechte komkommers? Die liggen ook graag gezellig naast elkaar. Gekke groente fans gaan voor de kromme, perfectionistische eters voor de rechte.
Wat wij voor ogen hebben is een kwaliteitsindeling gebaseerd op smaak, veiligheid en gezondheid. En laat het verder aan de consument om te bepalen of iets wel of niet mooi is, niet aan een kwaliteitsklasse. Want de natuur laat zich niet in hokjes stoppen. En is dat niet juist het mooie?